In beeld: de officiële vertrekken in Máxima’s paleis

Huis ten Bosch: dat is de plek waar koning Willem-Alexander en koningin Máxima met hun gezin wonen en werken. In de vorige blog hadden we meer aandacht voor de privévertrekken en in deze blog kijken we naar de officiële vertrekken.

Doordat Covid in ons leven kwam, kregen we allemaal meer te maken met ontmoetingen via Zoom, Teams enzovoorts. Zo ook koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Hierdoor zijn de koning en koningin meer zichtbaar geworden in hun werkvertrekken.

Overzicht

We kunnen ons voorstellen dat het vanaf de buitenkant lastig is om te bedenken waar nu precies welke ruimte ligt. Daarom eerst even deze plattegrond.

1. Vestibule
2. Blauwe Salon
3. DNA-kamer
4. Werkkamer koning Willem-Alexander
5. Oranjezaal
6. Chinese zaal
7. Japanse zaal
8. Koningin Máxima’s mediakamer
9. Witte Eetzaal
10. Bibliotheek
11. Werkkamer Máxima

Vooraanzicht
Vanuit dit overzichtje van Josine uit een eerdere blog kunnen we het volgende concluderen dat de ruimtes vanaf de voorkant van het gebouw gezien, zo ingedeeld zijn:

1. Bibliotheek 
2. Werkkamer Máxima. Recht hierachter de Groene Salon en de werkkamer van de koning 
3. Blauwe Salon 
4. Vestibule. Recht hierachter de Oranjezaal
5. Chinese Zaal 
6. Witte Eetzaal

Vestibule

Vanaf het indrukwekkende bordes, kom je binnen in de ruime vestibule. De vestibule biedt toegang tot de Blauwe salon (links), de Oranjezaal (midden tussen de trappen) en de Chinese zaal (rechts). Ook bevinden zich hier 2 trappen naar de eerste verdieping.

In 2019 werd de kersttoespraak van de koning opgenomen vanuit de vestibule. Omdat deze foto is genomen met de deur open, kun je een blik werpen in de Oranjezaal.

Aan het plafond in de vestibule prijkt geen kroonluchter, maar een opvallende, moderne lichtsculptuur, de Fragile Future III. Deze lichtsculptuur is speciaal voor paleis Huis ten Bosch vervaardigd, door kunstenaars Ralph Nauta en Lonneke Gordijn van studio DRIFT. Op de ledlampjes werden zaadjes van echte paardenbloemen bevestigd.

Bibliotheek

Wie denkt aan een bibliotheek, denkt waarschijnlijk ook aan wanden vol met boeken. Zo niet in de bibliotheek van paleis Huis ten Bosch. Rondom een aantal kobaltblauwe boekenkasten, prijkt een prachtig behang op de muur. Voor deze muur een blauwe bank, waar heerlijk gelezen kan worden. In een van de boekenkasten staan vlak bij elkaar een exemplaar van Shakespeare, een boek over Elvis en de memoires van koningin Noor van Jordanië. Voor de spiegel hangt een rond portret van een jonge prinses Juliana, een voorstudie van Thérèse Schwartze. Op de schouw zijn diverse olifanten te zien. Een aantal olifanten uit de enorme collectie van wijlen prins Bernhard?

Blauwe salon

In de Blauwe salon kijk je werkelijk je ogen uit. Er zijn geweven collages aangebracht, die zijn ontworpen door het ontwerpersduo Scheltens en Abbenes. Samen met het koningspaar, nam het ontwerpersduo een kijkje in het koninklijk archief. Er zijn bijzondere objecten te vinden, die een blik werpen op het verleden, maar ook op het heden. Amalia zei hierover in 2021: “‘Nou, als ik hier later woon met mijn man, met mijn gezin, dan weet ik niet of ik dat wel zo wil houden, hoor. Het gaat alleen maar over mijn ouders, nou ja, en er staat een kinderstoel op. Het gaat alleen over mij als kind, maar niet over mijn leven.”

Er is één wand voor de koning, één wand voor de koningin en één voor het koninklijk gezin. Op de wand van koningin Máxima zie je haar kobaltblauwe inhuldigingsjurk, de haarstrikken van de prinsessen, een waaier die ze van haar schoonmoeder prinses Beatrix kreeg, haar lievelingsbloemen jasmijn en pioenrozen, een vogel uit Argentinië en de haardecoratie die ze droeg op Prinsjesdag 2015.

Op de wand voor de koning zie je de hermelijnen mantel, de stropdas die prins Claus op de grond gooide, een kaars – zoals die in Lech brandt voor prins Friso -, de honden van de koning en schaatsen (elfstedentocht en zijn huwelijksaanzoek).

Op de gezinswand zie je onder andere een wieg en kinderstoelen.

Witte eetzaal

Wie denkt dat de Witte Eetzaal alleen gebruikt wordt voor diners of lunches, heeft het mis. In deze ruimte is ook alle mogelijkheid om ontmoetingen te plannen, zoals op onderstaande foto te zien is.

De Witte Eetzaal is één van de best bewaarde historische interieurs in het Paleis. De zaal is al bijna 300 jaar oud. Rond 1733 werd de Witte Eetzaal ontworpen door Daniël Marot. Het witte koepel plafond is indrukwekkend. Tijdens de renovatie werd een langdurig onopgemerkte lekkage ontdekt in de houten kap boven het plafond. Hier zijn de huiszwam ontdekt. De lekkage is verholpen de zwammen zijn grond bestreden. Het plafond kan nu gelukkig weer jaren mee.

Het prachtige plafond van de witte eetzaal.

Recent was er nog een conversatie in de Witte Eetzaal over de ontwikkelingen in Israël en Gaza.

DNA Salon

De DNA Salon in paleis Huis ten Bosch is misschien wel het meest besproken vertrek in het paleis. Niet zozeer qua historische kunstwerken, maar meer om zijn moderniteit. Want zeg nu zelf, welk paleis heeft er nu een DNA Salon? Juist, vermoedelijk alleen het woonpaleis van ons koningspaar.

Over historie gesproken: deze kamer is vanzelfsprekend niet altijd de DNA Salon geweest. Vroeger was het de slaapkamer oftewel de ‘bedtkamer’ van Amalia van Soms. Ook waren er een aantal stadhoudersvrouwen die het vertrek als slaapkamer gebruikten. Koningin Sophie gebruikte het als (groen) slaapvertrek. En later werd deze ruimte de Groene Salon.

De DNA Salon mag dan heel modern lijken, er zijn wel degelijk historische elementen in te vinden. Boven de dubbele deuren richting de Blauwe Salon hangt nog altijd de grisaille die werd geschilderd door Aert Schouman.

Ook de betimmering in de stijl van Lodewijk XVI evenals het gestucte plafond met Chinese karakters zijn bewaard gebleven. Op het plafond staat onder andere in Chinese karakters: ‘Moge rijkdom Uw Huis overspoelen en deugd Uw persoon.’

De koning gebruikt de DNA Salon regelmatig voor ontmoetingen. Zo ontmoette koning Willem-Alexander in oktober 2019 de Spaanse koning Felipe in deze ruimte.

In 2022 werd in deze ruimte de kersttoespraak opgenomen. Daar zijn op het kabinet wat naast de openstaande deuren staat, onder andere een foto te zien van Queen Elizabeth en prins Philip en van koning Harald en koningin Sonja.

En de opening van Woningsdag (juist ja, koningsdag 2020) werd verricht vanuit deze ruimte.

Oh ja, herinner je je nog de excuses na de Griekenland vakantie in coronatijd? Ook deze werden opgenomen vanuit de DNA Salon. Je zou het bijna niet herkennen, omdat je de handgebakken stenen niet ziet. Het koningspaar zit hier echter op de rode bank voor de openslaande deuren.

Oke, maar waarom heet deze ruimte nu eigenlijk de DNA Salon? Na de laatste verbouwing in 2019 kreeg de Groene Salon een nieuwe naam. De wandbekleding bestaat uit zo’n 60.000 kleine baksteentjes. Deze steentjes stellen het DNA van koning Willem-Alexander en koningin Máxima voor. De DNA portretten hangen tegenover elkaar. Daarnaast hangt op de achterwand het portret ‘burger van de wereld’. De baksteentjes zijn gemaakt van klei uit de Rijn en industriële klei. Kunstenaar Jacob van der Beugel maakte deze portretten van de toekomst. Hij zegt in een brochure over de DNA Salon: “We zijn, zoals de Nederlanders dat zeggen, uit de klei getrokken.”

Oranjezaal

De Oranjezaal is een heel bijzondere zaal. Hier werkten van 1648 – 1652 12 kunstenaars aan tientallen doeken, panelen en gewelfschilderingen. Alles onder de regie van architect-schilder Jacob van Campen. Het hoogtepunt van de Sael van Oranje, zoals het destijds heette, is een allegorisch muurschilderij van Jacob Jordaens, van 7,5 bij 7,5 meter. Hierop is Frederik Hendrik afgebeeld op een zegewagen.

In de Oranjezaal zijn schilderwerken te zien van Theodoor van Thulden, Salomon de Bary Adriaen Hanneman en anderen. Er zijn 3 thema’s rondom de schilderijen: rouw, troost en lof.

Chinese Zaal

De Chinese Zaal heeft een monumentaal achttiende-eeuws interieur. Stadhouder Willem IV liet Huis ten Bosch verbouwen, naar het ontwerp van architect ontwerper Daniël Marot. Hierbij onderging ook de Chinese Zaal een metamorfose. In de Vestibule, die direct toegang biedt naar de Chinese Zaal, hangen nog de portretten van Stadhouder Willem IV en zijn echtgenote Anna van Hannover.

De inrichting van de huidige Chinese Zaal komt echter vooral vanaf het jaar 1767. Deze veranderingen vonden plaats voor de pasgetrouwde Stadhouder Willem V en zijn echtgenote Wilhelmina van Pruisen. et was een periode met een grote fascinatie voor Chinese en Oost-Aziatische kunst. Het resultaat? Een inrichting met de zo genoemde chinoiserie-elementen. Op de hoeken van het gestucte plafond zijn figuren met parasols te zien, gebaseerde op Franse en Engelse chinoiserie ontwerpprenten. Ook is er veel imitatie lakwerk te zien. Achter het glas zijn Chinese schilderingen te zien. In deze tijd was de Chinese Zaal een soort wachtkamer voor de slaapkamer van de prins.

Zoals we inmiddels weten uit een eerdere blog van Josine, borduurde koningin Máxima zelf mee aan de gordijnen. Afgelopen september ontving Máxima – samen met prinses Beatrix – de handwerkers die mee geborduurd hebben aan de nieuwe gordijnen.

Japanse Zaal

De Japanse Zaal krijgen we helaas niet zo vaak te zien. Ik hoop dat de koning dit jaar vanuit deze zaal zijn kersttoespraak gaat houden. Wat dit is ook schitterende zaal! De Japanse Zaal is in dezelfde tijd als de Chinese Zaal ontworpen. Deze kamer was in de tijd van Willem V de prinselijke slaapkamer.

We weten dat koningin Máxima een aantal japonnen heeft laten ontwerpen, die zijn geïnspireerd op het zijden behang van paleis Huis ten Bosch. Zo werd de lila japon die Máxima droeg bij de viering van de 50e verjaardag van Willem-Alexander, geïnspireerd op dit paneel uit de Japanse zaal.

Werkkamer koning Willem-Alexander

De koning werkt in een stijlvolle ruimte, met prachtige ramen en openslaande deuren. Naast lichte kleuren op de muur en lichte gordijnen, zien we ook mosterdgele muren. Je ziet historische objecten in deze kamer, maar ook boeken en foto’s. De koning heeft ook ruimte om met iemand in gesprek te zijn, als hij in de cognackleurige stoelen bij de ovale glazen salontafel plaats neemt.

Werkkamer koningin Máxima

Door naar de werkkamer van koningin Máxima. Daar is toch ook zeker genoeg te zien. Op de muren prijkt het tropische D-Dream behang van Iksel. Wat prachtige gecombineerd met de stijlvolle meubels die er staan.

De stijlvolle metalen lamp met goudkleurige kap die op Máxima’s bureau staat, is de Oroa ‘Eichholtz Flair’.

De kobaltblauwe accenten die op een aantal plaatsen zijn toegevoegd, passen prachtig bij het sepia kleurige behang.

Een andere lamp die we tijdens een videocall hebben gezien in de werkkamer van koningin Máxima is de Palm tafellamp, van Maison Jansen.

De kasten, met glazen deurtjes, zijn sfeervol verlicht. En, op de onderstaande foto is te zien, dat er ook aan een goede werkhouding wordt gedacht (beeldscherm op ooghoogte).

Máxima’s mediaroom

Máxima heeft niet alleen een werkkamer, maar beschikt ook over een mediaroom. Deze ruimte kwam goed van pas in de corona crisis, maar kan ook handig zijn als de koningin minder wil vliegen. Af en toe vanuit deze kamer werken in plaats van vliegen, zou een mooie optie zijn.

In de mediaruimte hangen een aantal schilderijen van kunstenaar Jean George Teissier.

Wil je meer weten over de mediaruimte? Josine schreef eerder al een blog over de ruimte en de schilderijen en kroonluchter, die er in de tijd van Beatrix ook al hingen.

Balzaal

Tenslotte hebben we nog de balzaal. Van de balzaal zagen we een klein gedeelte op de kerstfoto die werd vrij gegeven in 2022. De Gele Balzaal vind je op de tweede verdieping van paleis Huis ten Bosch. Op onderstaande foto poseert het koninklijk gezin in de Gele Balzaal. Tussen koningin Máxima en prinses Alexia in, zie je een van de Japanse lakkabinetten, die al een aantal eeuwen oud zijn.

Nu vraag je je misschien af: hoe kom ik in de balzaal terecht als ik eens een uitnodiging krijg voor een koninklijk bal? Er zijn meerdere wegen, maar de leukste is via de trappen in de vestibule. Ga je daar omhoog, dan brengt de trap je eerst in een vrij lage ruimte met wat kasten en schilderijen. President Obama werd hier ook ontvangen in 2014.

Open je in deze ruimte de deur op rechts, dan kom je dus in de balzaal terecht. Veel plezier met dansen!

Info mede met dank aan Koninklijke Verzamelingen. Een interessante website om eens een kijkje te nemen.