Avatar foto Door Josine Droogendijk
Juwelen 15 okt 26 reacties

Zien: deze diamanten armbanden kan Máxima allemaal dragen

Tijdens het staatsbezoek aan Zweden (11 – 13 oktober) werden we getrakteerd op veel pracht en praal, fantastische modecreaties en schitterende juwelen. Tijdens het staatsbanket droeg Koningin Maxima om haar rechterpols een diamanten armband die op social media en online enigszins tot verwarring leidde. Want wat droeg Hare Majesteit hier nu? Gesproken werd over een armband met sterrenmotief , of was het toch een ander juweel?

Reden voor Edwin Fellner, onze deskundige op het gebied van koninklijke juwelen, om de koninklijke kluis in te duiken en duidelijkheid te verschaffen. Zeven belangrijke en grote diamanten armbanden, die op afstand misschien visuele overeenkomsten hebben, maar van dichtbij totaal verschillend zijn, worden door Edwin hier uitgelicht en uitvoerig beschreven. Zit je klaar voor een lesje juwelengeschiedenis?

DE DIAMANTEN STERREN-ARMBAND

Op 13 mei 1888 plaatste Koning Willem III een gigantische order bij het befaamde juwelenhuis Mellerio in Parijs. Voor zijn nieuwe bruid, koningin Emma, moesten nieuwe juwelen besteld worden om de juwelencollectie van het Huis van Oranje-Nassau  uit te breiden. Vele bekende stukken van deze aankoop worden vandaag de dag nog veelvuldig gedragen. Onder andere een prachtige diamanten armband met passende broche. Op de latere rekening van Mellerio stonden deze twee juwelen als volgt vermeld: „1 bracelet souple étoiles brillants faisant collier / 1 broche ronde ornament centre étoile briljant“ (1 flexibele briljanten armband van sterren die vermaakt kan worden tot een halsketting (!) / 1 ronde broche versierd met een ster in het midden)

De prachtige diamanten armband bestaat uit een motief van sterren met 4 punten, centraal geplaatst in het juweel. De koninginnen Emma en Wilhelmina zijn regelmatig gezien met de bijpassende ronde broche, maar de Mellerio armband kreeg de verdiende aandacht toen Beatrix en Maxima het juweel regelmatig begonnen te dragen en vandaag de dag nog steeds doen. De ronde ster broche wordt nog vaak gedragen door Prinses Laurentien, veelal op Prinsjesdag.

DIAMANTEN ARMBAND MET MINIATUUR WILLEM III

Deze diamanten armband met een portret-medaillon werd voor het eerst gezien bij koningin Wilhelmina in 1897. De armband met een open design bevat een met diamanten ingelegd miniatuurportret van haar vader, wijlen koning Willem III. Koningin Wilhelmina droeg deze armband bij belangrijke gebeurtenissen zoals haar inhuldiging en bruiloft. Jaren later werd koningin Beatrix gezien met de armband met twee verschillende sluitingen: een broche bestaande uit een ronde button parel omringd met twee rijen diamanten en een grote ovale grote button parel bezet met diamanten. Deze beide grote parels komen waarschijnlijk uit de nalatenschap van koningin Sophie, de eerste echtgenote van koning Willem III. De herkomst van dit juweel was een lange tijd onbekend, totdat ik in de archieven van de voormalige hofjuwelier „Van Kempen en Begeer“ een foto en een werktekening ontdekte van deze prachtige armband. Prinses Beatrix en Koningin Maxima worden nog regelmatig gezien met Wilhelmina’s armband met Sophie’s grote ovale parelsluiting.

Foto’s: Nationaal Archief/PPE

DE DIAMANTEN TRELLIS ARMBAND

Deze armband met diamanten „traliewerk“ of trellis-motief werd voor het eerst gezien om de pols van koningin Wilhelmina op een statieportret uit 1898. Hoewel de armband een soortgelijk motief heeft, vormt deze géén set  met het modern ogende collier met het visnet/trellis motief.

De armband bestaat uit individueel gezette diamanten gemaakt van goud in een duidelijk opengewerkt trellis-motief en heeft een prachtig afneembaar slot met uitgebreide diamanten krullen en versiersels. Ook bij deze armband wordt regelmatig het  slot uitgewisseld voor de grote ovale button parel uit het bezit van Koningin Sophie. Alle Nederlandse Koninginnen na Wilhelmina hebben dit juweel veelvuldig gedragen. Tegenwoordig wordt het juweel door Koningin Maxima en Prinses Beatrix voornamelijk gedragen met het originele slot. De herkomst van deze armband is onbekend.

DIAMANTEN ARMBAND MET MINIATUUR EMMA

Deze laat 19e / begin 20e eeuwse diamanten opengewerkte armband, werd voor het eerst gezien  bij  Koningin Wilhelmina. De armband bevatte een met diamanten ingelegd miniatuurportret van haar moeder, wijlen koningin Emma. Wilhelmina droeg deze armband meerdere keren bij officiële staatsportretten. Een mooie liefdesbetuiging aan haar moeder. De herkomst van deze armband  was  lange tijd onbekend. Totdat de archieven van „Van Kempen en Begeer“ werden opengesteld. Daaruit bleek dat niet alleen bij Mellerio grote hoeveelheden juwelen werden aangeschaft, maar ook bij de toenmalige Nederlandse hofjuwelier. Ik ontdekte de originele werktekening van dit juweel destijds, zodat de herkomst duidelijk werd.   In de jaren 80 dook de armband weer op. Wilhelmina’s  kleindochter, prinses Margriet, droeg deze prachtige armband tijdens het Stuyvesant bal in New York. Koningin Wilhelmina heeft ook ooit een deel van de armband gedragen, namelijk het miniportret van Emma als broche, tijdens een fotosessie. De huidige verblijfplaats van deze armband is niet bekend, maar het mooie juweel  ligt waarschijnlijk te verstoffen in de koninklijke kluis…. Hoogste tijd om dit prachtige stuk weer te her-introduceren, met een mooie grote edelsteen i.p.v. Emma’s miniatuur.

DE DIAMANTEN „INDISCHE“ ARMBANDEN

Toen op 8 september 1936 de verloving van Prinses Juliana en Prins Bernhard werd aangekondigd, werd er in Nederlands-Indië een comité opgericht om aan de feestelijkheden in het koninkrijk een bijdrage te leveren, o.a. om een Nederlands-Indisch huwelijksgeschenk te kunnen aanbieden. Er werd gekozen voor een prachtige, brede diamanten armband. Voor de huwelijksfestiviteiten reisde een grote delegatie van Indische vorstenhuizen naar Nederland. Aangekomen in Den Haag werd Prinses Juliana op 30 december 1936, een week voor haar huwelijk, deze platina, met 1700 (!) bezette diamanten armband aangeboden op het paleis op de Kneuterdijk. Het geschenk was eigenlijk een Hollands product, alhoewel er oosterse en Indische motieven in waren verwerkt, waren de 1700 diamanten geslepen in Nederland en was juwelier Bouman in Den Haag verantwoordelijk voor de uitvoering. In samenwerking met Prinses Juliana, ging de juwelendesigner W. Rohring aan de slag met de werktekeningen.

Voor de armband werden grotendeels loepzuivere, Zuid-Afrikaanse briljant geslepen diamanten gebruikt. De armband bezat tevens 34 vierkant geslepen diamanten. De motieven van de armband werden verdeeld in 3 vlakken; het middenstuk bestond uit de Nederlandse kroon met de vleugels van de Garoeda vogel. De linker en rechterzijde bestond uit een complete uitvoering van deze half mens, half adelaar en uit het hindoeïstische mythologie afstammende wezen. Arabesken (ritmische patronen, repeterende bewegingslijnen en een typische gebruik van bladeren en spiralen) werden als versieringen aangebracht. Gedurende haar regeerperiode heeft Juliana de armband veelvuldig gedragen op staatsbezoeken, staatsieportretten en feestelijkheden. 

Na haar abdicatie verdween dit meesterwerk van het koninklijke toneel. Diep in de kluis opgeborgen leek het wel. Koningin Beatrix heeft het opvallende en in het oog springende juweel nooit gedragen.

Totdat Máxima haar intrede deed…. Zij (en later ook Koningin Beatrix) verscheen meerdere malen met twee verschillende diamanten armbanden… En wat bleek, na goed naar de armbanden gekeken te hebben? Het huwelijksgeschenk van Juliana was helaas gedemonteerd; uit één brede, schitterende armband had de hofjuwelier twee kleinere armbanden gecreëerd. Onder andere gemaakt van de arabesken die in het oorspronkelijke design waren verwerkt. Minder opzichtig, minder zwaar, maar naar mijn mening geen geslaagde verandering. De armbanden zien er enigszins amateuristisch gemaakt uit. En ik spreek de wens dan ook uit, dat alle nog bestaande onderdelen terug gaan naar de hofjuwelier, om Juliana’s huwelijksgeschenk weer in ere te herstellen.

Foto’s: PPE

DIAMANTEN ARMBAND MET BLOEMENMOTIEF

De laatste armband in deze blog, is eigenlijk een grote onbekende. Koningin Máxima droeg hem tijdens het staatsbanket in Zweden, afgelopen dinsdag. Van een afstand wordt dit juweel vaak verward met Mellerio’s sterrenarmband (armband 1 uit deze blog), maar als we de armband nauwkeuriger bekijken, zien we grote verschillen. Prachtige diamanten florale motieven verwerkt in en op ronde cirkels en dit allemaal gezet in goud. Het juweel viel op tijdens het Canadese staatsbezoek in 2015, waar Koningin Maxima het schitterende juweel schijnbaar voor het eerst droeg. Ook Prinses Beatrix wordt sindsdien regelmatig met deze armband gespot. Wij hebben getracht andere foto’s uit het verleden te zoeken, om meer te weten te komen over het verhaal achter deze armband. Vreemd genoeg konden we niets in de archieven vinden. Twee antieke juwelenspecialisten schatten dat het juweel zo rondom 1950 gemaakt zou kunnen zijn. Hoe het juweel uiteindelijk  in de koninklijke kluis terecht is gekomen, blijft dus tot de dag van vandaag een mysterie…..

Foto’s: PPE

Dit artikel is geschreven door Edwin Fellner, MKM’s juwelendeskundige.

Volgen
Laat het mij weten wanneer er
26 Commentaren
Nieuwste
Oudste
Inline Feedbacks
View all comments

Een interessant artikel. Ik weet niet wat de etiquette zegt op dit gebied, echter persoonlijk heb ik er geen moeite mee dat zo’n juweel als de Indonesische armband uit elkaar is gehaald. Het origineel is immers praktisch ondraagbaar. Heel misschien had Maxima hem kunnen dragen tijdens het staatsbezoek aan Indonesië, maar zelfs dat voelt wellicht al aanmatigend als het een persoonlijk cadeau voor Juliana was.
Dan wordt het dus demonteren of nooit meer dragen; ik zou dan voor het eerste kiezen. Zo zien we enkele fraaie onderdelen nog terug. Ook ga ik er (wellicht ten onrechte?) van uit dat het juweel desgewenst weer in elkaar gezet kan worden, zoals met alle juwelen van het koninklijk huis.

Blijkbaar was hij niet praktisch ondraagbaar want koningin Juliana heeft hem heel veel gedragen. Ook is de armband in samenwerking met haar gemaakt dus het was haar keuze hem zo groot te maken.
Vermoed niet dat hij weer makkelijk in elkaar gezet kan worden, bijvoorbeeld de middelste steen is een ring van gemaakt.
Hier de link die Edwin gaf voor meer info
https://www.modekoninginmaxima.nl/indische-geschenken-terima-kassie-banyak/

Wat een leuk en uitgebreid verhaal, dank daarvoor.
En wat een prachtige juwelen zijn er voor de Koninklijke dames om uit te kiezen.

Wat een geweldige informatiebron ben jij Edwin! Dankjewel voor alle ins en outs over de armbanden.
De diamanten armband die Máxima in Zweden droeg vind ik prachtig. Ik vind de aanpassing van de Garoeda armband juist wel heel geslaagd. Het stuk is mij te pompeus in de originele vorm.
Wat zit er toch veel in de koninklijke kluis! Als de Emma armband nog nooit herdragen is, dan wordt het daar zeker tijd voor. Hopelijk leest Máxima dit blog dus ook…

Wat een interessante bijdrage !!
De indonesische armband vind ik in zijn originele setting bijzonder mooi !! Echt vakmanschap en al die verschillende slijpsels !! Het moet een fantastisch juweel zijn geweest met wisselende schittering gezien de slijpsels .

Wederom zo’n fantastisch juwelenartikel. Een goed onderbouwd inhoudelijk stuk met mooie foto’s van toen en nu. En met iedere keer voor mij weer nieuwe informatie. Dank Josine & Edwin voor jullie werk en moeite, zeer gewaardeerd. Ik vind het ook jammer dat de Indonesische armband is ontmanteld. Wat ik me altijd afvroeg, en ik ben ook benieuwd naar jullie visie hierop, zou dat te maken kunnen hebben met een pijnlijk koloniaal verleden? De armband zat natuurlijk vol met Indonesische symboliek en we weten hoe er vandaag de dag naar het koloniale verleden gekeken wordt. Misschien was er een vooruitziende blik.? Ik heb ook wel eens gelezen dat de grote diamant in het midden van deze armband in een ring is gezet en gedragen werd door koningin/prinses Beatrix. Weten jullie dat?

@Mario1974: Dank je wel! De armband is waarschijnlijk in opdracht van Beatrix gedemonteerd in de tijd dat zij nog koningin was. Die discussie werd destijds nauwelijks gevoerd. Het is bekend dat Beatrix opzichte en zware juwelen niet of nauwelijks droeg/draagt. Er werd voorkeur aan meerdere en makkelijker draagbare juwelen gegeven. Ik heb een paar jaar geleden een uitgebreid artikel over de Indische geschenken voor MKM geschreven, daar staat meer informatie vermeld en worden jouw vragen beantwoord. Gr Edwin
https://www.modekoninginmaxima.nl/indische-geschenken-terima-kassie-banyak/

Last edited 2 jaren geleden by Edwin

Mijn mening is, met dat soort historische juwelen mag het er eigenlijk niet toe doen, gaat het er niet om waar de koningin van het moment van houdt, wat ze wel of niet graag draagt.

Een historisch juweel wordt dan om de persoonlijke voorkeur van 1 persoon uit elkaar gehaald, vernietigt eigenlijk. De historie van sieraden van het koningshuis wordt vernietigt.
Een juweel wat zorgvuldig is uitgezocht door de gever (samen met Juliana) als huwelijkskado verdwijnt. Als niemand het meer wil dragen dan kan het in een museum tentoon worden gesteld zodat iedereen kan zien wat een vakwerk er toen geleverd is. Ik kan me voorstellen dat degene die dat uit elkaar heeft moeten halen dat met tranen in zijn ogen heeft gedaan omdat hij/zij de historie van de armband besefte en als je juwelier bent zal je het helemáál verschrikkelijk vinden zoiets prachtigs te moeten vernietigen.

Armbanden… o, wat ben ik er gek op ! Alle getuigen ze van de bijzondere luxe van het Oranjehuis, schitterend gedragen door Máxima zelf ! Net als oorbellen/oorhangers, broches en ringen behoren ze tot die accessoires die een fantastische ‘finishing touch’ weten te geven aan de prachtige verschijning, in opperste verfijning, van onze majesteitelijke dames !! Een kijkgenot om van te zwijmelen… !! En : heerlijk artikel van Edwin Fellner !
Armbanden ontbraken ook nooit op lange handschoenen : een ware uitbarsting van genotvolle luxe en luxueus genot ! Voorbeelden te over : the Queen, Koningin Juliana, de jonge Beatrix… !!

Last edited 2 jaren geleden by Trixedo

Lange gala handschoenen met armbanden is zooooo Koninklijk! Mooie reactie Trixedo sluit me er helemaal bij aan.

Heel leuke reactie van jou, Mario1974 – dankjewel !

Suepr mooi. Ik snap niet waarom we dat nooit meer zien. Of misschien is het te onhandig met eten met handschoenen aan?

Anneke M, de handschoenen worden bij het eten wel uitgedaan, hoor ! Zo bestaat er bijv. een mooie foto van de jonge Beatrix bij het staatsbanket in het Iran van de Sjah (en een wondermooie Farah !) in 1963 te Teheran, genomen net op het ogenblik dat Trix dat met de hare doet ! Dan moet ook de armband eerst even worden afgenomen.

Helemaal mee eens, is zo mooi. Wat jammer dat zulke prachtige kunst werken zijn gedemonteerd. Dat tiara’s ontmanteld worden tot broches, hangers etc is mooi van het ontwerp, maar het uit elkaar halen van de armbanden is zo jammer, daardoor is het karakter van het juweel verdwenen!

Heel interessant en prachtige armbanden. Naast de collectie van het Koninklijk huis is er ook nog Máxima’ privé collectie. wanneer wordt die dan eigendom van de collectie van het Koninklijk huis? Want die collectie even al haar voorgangers waren ook eerst privé collectie denk ik?

Ik herinner me dat koningin Juliana een stichting in het leven had geroepen om de belangrijkste juwelen in onder te brengen. Ik dacht dat het was zodat de collectie niet uit elkaar zou vallen met 4 dochters en er ook geen juwelen naar het buitenland zouden verdwijnen.

Ik vind dit kleine stukje er over:
“In 1968 bracht koningin Juliana een aantal belangrijke juwelen onder bij de Stichting Kroonbezit van het Huis Oranje-Nassau. Op deze manier blijven ze beschikbaar voor gebruik door de komende generaties, maar mogen ze niet worden verkocht.”
https://www.diamondmuseum.com/tentoonstelling/huis-van-oranje/huis-van-oranje/?lang=nl

Het lijkt mij dat Máxima zelf zal kunnen bepalen welke juwelen in die stichting terechtkomen of niet aangezien het haar privé-eigendommen zijn

@Doro: Dat bepaald de draagster/eigenaresse van de juwelen. Maxima kan er voor kiezen bepaalde privéjuwelen later onder te brengen in de stichting of door te geven aan haar dochters…

Jaa, maar als Máxima of 100.000 jaar sterft gaan de sieraden dan sowieso niet over naar de Koninklijke collectie? Of ook dat wordt bepaald In haar testament. Maar wat is dan het verschil eigenlijk, wat ook de juwelen in de Koninklijke collectie zijn en de andere leden mogen ze gebruiken/dragen na haar toestemming ? En de privé collectie niet?

Misschien een domme vraag, maar de koninklijke juwelen zijn en blijven die van de leden van het koninklijk huis, ? En mogen en/ of moeten die dan aanvragen als ze een bepaald juweel willen dragen ?

In principe hebben leden van de koninklijke familie toegang tot de juwelen die tot de stichting behoren. (Dochters en kleinkinderen van Koningin Juliana) Bij een troonswisseling gaat het voorzitterschap over aan de nieuwe “Kroon” (in dit geval Willem-Alexander) Wel zijn er duidelijke afspraken m.b.t. het uitlenen en dragen van de juwelen.

Ik vraag me dat ook af. Liggen alle juwelen in 1 kluis en is er een soort portfolio die iedereen thuis heeft en waar je in kan bladeren en je keuze kan maken? En dat er dan bezorgt wordt als je het nodig hebt? Ik heb nu een beeld dat iedereen een iPad heeft en je zo besteld en dat zo’n thuisbezorgd.nl de tiara aflevert achterop de scooter haha..

Wat een prachtige armband die prinses Juliana voor haar huwelijk kreeg.
Maar hoe valt eigenlijk te herkennen dat de twee smallere armbanden zijn ontstaan door het uit elkaar halen van die brede armband van prinses Juliana? Aangezien er geen Nederlandse kroon en geen half mens, half adelaar meer te zien is, die zouden er dan toch nog moeten zijn in de breedste van de twee, wat neem ik aan het middendeel is van de oorspronkelijke armband van prinses Juliana?

Last edited 2 jaren geleden by Ina.h

Dank voor je reactie. Dus die bepaalde onderdelen zijn er uitgehaald, echt raar en jammer.
Het buitenstuk is bij nadere bestudering 😉 toch wel te herkennen, het binnenstuk niet echt aan de hand van de foto’s.

Wat een heerlijke blog! Dank Edwin, ik geniet elke keer weer van je deskundigheid 🙂

Wow Edwin. Je bent een connaisseur. Je weet zo veel en je duikt er helemaal in.
Op de VN bijeenkomst gisteren viel me op geen armband aan 1 pols.
Zouden alle sieraden hup naar huis zijn gegaan vanaf Zweden op de ketting en oorbellen die ze bij dit pak altijd draagt?
Draagt ze nooit familiejuwelen op haar VN activiteiten?