Máxima is niet de enige die haar inhuldigingsjurk heeft herdragen

Dat Máxima haar koningsblauwe inhuldigingsjurk van Jan Taminiau opnieuw heeft gedragen, is geen geheim. Maar hoe zit dat bij haar collega’s? Hebben die net als Máxima ook hun inhuldigingsjurk herdragen? Laten we beginnen met het verhaal van de koningsblauwe Taminiau, en vervolgens uitzoomen naar de overige jurken.

In de chique residentie van de Nederlandse ambassadeur in Parijs is het op 23 januari 2013 een drukte van belang. Het stadspaleis werd eerder gebruikt als filmset tijdens de opnames van Les Intouchables, maar dit keer draait het er om Mode. Mode met een hoofdletter M. De Nederlandse ontwerper Jan Taminiau zal namelijk aan een selecte groep genodigden zijn nieuwe couturecollectie tonen.
Voor modeliefhebbers is het er goed toeven. De jurken met opstaande schouders, duizenden pailletten en ingenieus borduurwerk zijn stuk voor stuk kunstwerken die verwijzen naar het verleden van Taminiau. De collectie heeft namelijk de titel ‘Image Tranquille’ gekregen en is geïnspireerd op nostalgische herinneringen van de ontwerper. Als kleine jongen snuffelde Jan graag op de zolder van zijn oma. Hier deed hij inspiratie op, die is gebruikt voor de collectie Haute Couture Spring Summer 2013. De stoffige boeken en antieke standbeelden zijn vertaald in romantische en gemarmerde jurken, die rijkelijk zijn versierd met kralen en pailletten.

Dé vraag: wil je mijn inhuldigingsjurk maken?

De dag na de show rinkelt de telefoon van Taminiau. Aan de lijn iemand van het paleis, die hem uitnodigt voor een afspraak. Op dat moment weet slechts een select groepje insiders iets van Beatrix’ concrete plannen om af te treden, maar bij het maken van de afspraak wordt hier niet over gerept. Taminiau denkt in eerste instantie dat hij ‘gewoon’ een avondtoilet mag maken. De ontwerper gaat vast brainstormen en maakt enkele voorstellen. Zo denkt hij aan een lange cape en de kleur blauw.
Enkele dagen na het telefoontje komt om 19.00 uur de aankondiging van de abdicatie. De ontwerper moet gelijk aan de geplande afspraak denken. Het zal toch niet…? Wel dus. Tijdens de ontmoeting met prinses Máxima wordt dé vraag gesteld.

Voor Jan Taminiau breekt er een hectische periode aan, die hij zelf omschrijft als “een Twilight Zone.” In het diepste geheim gaat de ontwerper samen met zijn team aan de slag. Tot in de kleinste details wordt er nagedacht over de belijning, het borduurwerk en de bandenconstructie die de cape op zijn plek moet houden. In samenspraak met -dan nog- prinses Máxima komt het uiteindelijke ontwerp tot stand. Taminiau: “Ik vond het spannend een iets mannelijker silhouet te kiezen, met opstaande schouders, om het hoekige van de jacquets van de mannen om haar heen zo terug te laten komen.”

Kwetsbaar en krachtig

Met de transparante mouwen en het borduurwerk op het lijfje wil de ontwerper daarentegen juist de kwetsbaarheid van het lichaam laten zien. De tegenstelling past bij de stijl van de ontwerper: romantisch met een rauw randje. Voor het borduurwerk wordt de jurk naar Maison Lesage gebracht: een van de beste borduurateliers ter wereld. Zeventig man werkt hier twee weken lang aan de inhuldigingsjurk en de robe voor de Koningsvaart. Ondertussen wordt er in Nederland volop gespeculeerd. Edouard Vermeulen laat doorschemeren dat hij niet is gevraagd, waardoor steeds meer ogen zijn gericht op Jan Taminiau. Hij is immers de naam achter Máxima’s postzakjasje en de Prinsjesdagjurken van 2009, 2010 en 2011. Natuurlijk probeert de media de ontwerper te benaderen. Taminiau houdt echter zijn lippen stijf op elkaar.  Discretie is een onderdeel van zijn service en Máxima hecht daar veel waarde aan.

Nog een vraag

Op 17 april, dertien dagen voor de inhuldiging, wordt een interview met prins Willem-Alexander en prinses Máxima uitgezonden. Tijdens het gesprek stelt presentator Rick Nieman dé vraag aan Máxima. “Gaat u ons vertellen wat u aan gaat doen?” Lachend laat Máxima weten dat ze dat niet gaat doen. Ook als wordt doorgevraagd, zwijgt ze in alle talen.

De keuze van Máxima: een koningsblauwe inhuldigingsjurk

Twee weken later is het eindelijk zover. Na maanden speculeren krijgt Nederland de inhuldigingsjurk van Máxima te zien. Een gejuich barst los als het koningspaar het paleis verlaat. Ook op Twitter buitelen de superlatieven over elkaar heen. “Driewerf hoera voor Jan Taminiau! Wat een allure!” twittert modekenner May-Britt Mobach. “De perfecte jurk: statig, vorstelijk en tóch bescheiden” valt modejournaliste Milou van Rossum haar bij. Eens in de zoveel tijd lijkt het wel alsof alle Nederlanders het met elkaar eens zijn en ook Máxima’s jurk zorgt voor een dergelijke verbroedering. Wat is Nederland trots! Op de nieuwe koning, de nieuwe koningin én het talent van Jan Taminiau.

Kritische noten klinken er uiteraard ook. Door de lengte van het geborduurde lijfje en de flinterdunne chiffon valt Máxima’s buikje op, terwijl ze in werkelijkheid heel slank is. Ook zou de kleur haar niet flatteren. De critici weten hun standpunt goed te beargumenteren, maar op de dag zelf worden ze bijna niet gehoord. Zowel nationaal als internationaal wordt de jurk van Máxima volop geprezen. Zelfs de Chinese kranten vinden het een vermelding waard. Met name de intense kleur van de robe komt ter sprake. In De Wereld Draait Door vertelt Taminiau daarom wat over de keuze voor blauw. “In algemene zin zit je tijdens het maakproces met elkaar aan tafel. Wie ben je? Wat kun je zijn? Wat moet je zijn? En dan gaan we met verhoudingen en proporties bezig. Je bent uiteindelijk bezig met het vertellen van een verhaal. Daar ook, en het was vrij logisch. Er was rood en wit, en daar had je blauw.”

Met haar inhuldigingsjurk reflecteert Máxima de driekleur

Flagdressing, zoals dat internationaal ook wel wordt genoemd, is aan het hof geen nieuw fenomeen. Koningin Juliana droeg in 1948 al een saffierblauwe inhuldigingsjurk als verwijzing naar de nationale driekleur en in Canada dragen de royals met regelmaat rode kleding als verwijzing naar de Canadese vlag. In tegenstelling tot koningin Juliana koos Máxima tijdens de inhuldiging echter niet voor saffierblauw, maar voor intens koningsblauw. Jan Taminiau: “Het is een kleur blauw die ontstaat door het mengen van kleuren. Door twee lagen. Je hebt de zijden crêpe die eronder zit -die heeft een bepaalde intensiteit-, waaroverheen een chiffon overlaag gaat die hem weer iets tempert, maar ook weer een andere felheid naar boven laat komen. Door die gelaagdheid krijg je uiteindelijk die vibratie en ook die diepte, waardoor het niet een vlakke, maar een levendige kleur blijft.”

Ook achter het borduurwerk op het lijfje schuilt een verhaal. In het officiële persbericht, dat kort voor het moment suprême wordt verstuurd, verwijst de Rijksvoorlichtingsdienst naar porselein. Jan Taminiau is concreter en laat in de dagen na de inhuldiging weten dat het borduurwerk  is geïnspireerd op het Delfts Blauw porselein. Juist door de combinatie tussen het fragiele lijfje en de cape met het mannelijke silhouet, wordt Máxima’s inhuldigingsjapon uiteindelijk geen zoetsappige sprookjesjurk, maar een statige robe voor een plechtig moment.

Visitekaartje

Voor Jan Taminiau breekt er na 30 april 2013 een onvergetelijke periode aan. Meerdere dames bestellen een couturejapon en de ontwerper is zo druk dat hij zelfs geen tijd heeft voor een nieuwe collectie. De onvergetelijke inhuldigingsjurk groeit uit tot een perfecte visitekaartje, waar veel ontwerpers alleen maar van kunnen dromen. Nog steeds wordt er over de inhuldigingsjurk gesproken als het gaat over Taminiau. Ook Máxima’s status als stijlicoon krijgt op de dag van de inhuldiging een nieuwe dimensie. De toon is gezet voor een koninklijk vervolg.

Nóg een hoofdstuk

Eindigt hier het verhaal van de koningsblauwe inhuldigingsjurk van Máxima? Nee. Tijdens het staatsbezoek aan Denemarken draagt ze hem opnieuw, maar dit keer zonder cape. De keuze heeft alles te maken met een wens van koningin Margrethe. Die was zo onder de indruk van Máxima’s jurk, dat ze gevraagd zou hebben of Máxima hem nog een keer zou willen dragen.

Letizia

Voor de eedafleging van haar man Felipe bestelt Letizia bij couturier Felipe Varela een witte robe manteau met degradé borduurwerk bij de halslijn.

Een jaar later doet de outfit opnieuw dienst tijdens een plechtige bijeenkomst van het Spaanse leger. Dit keer heeft Letizia haar bruine lokken opgestoken.

Mary

Ook de Deense koningin heeft haar “inhuldigingsjurk” opnieuw gedragen. Op de officiële portretten die enkele weken na Frederiks proclamatie werden gemaakt, draagt Mary haar witte jurk van Soeren Le Schmidt, maar dan wel zonder de witte, gedrapeerde sjaal.