Lezersvraag: mocht Máxima vrijdag een groter diadeem dragen dan Stephanie?

Het is je vast niet ontgaan: Luxemburg heeft een nieuwe groothertog. Máxima was vrijdag de hele dag aanwezig bij de troonswissel en omlijstte het feestelijke gebeuren met haar eigen inhuldigingsdiadeem. Via sociale media en de mail kreeg ik meermaals de vraag binnen of die keuze eigenlijk wel gepast was. Mocht Máxima vrijdag een groter diadeem dragen dan Stephanie, de nieuwe groothertogin?

Als koningin heeft Máxima heel wat zaken waarop ze moet letten als ze voor haar kledingkast of kluis staat. Passen de kleuren bij de gelegenheid? Welke geschiedenis gaat er schuil achter een diadeem of broche? En: wat is de dresscode? Te midden van alle do’s en don’ts zal ze ongetwijfeld ook trouw willen blijven aan haar eigen stijl. Een koninklijke jurk is dus nooit zomaar een aan elkaar genaaide lap stof. Zeker bij grote, plechtige gelegenheden is het bijna een balanceeract.

Voor het galadiner in Luxemburg bestelde Máxima bij modehuis Natan een avondjurk van donkerblauw guipurekant. Doordat het rijke materiaal op een huidkleurige basis was bevestigd, leek het net alsof de patronen rechtstreeks op haar huid waren aangebracht. Qua juwelen koos ze voor het saffieren inhuldigingsdiadeem. Ik zal uitleggen waarom beide keuzes mijns inziens perfect waren.

Máxima’s jurk: een ode aan Nassau

Laten we beginnen bij de jurk. Qua model gebeurde er weinig; het was de stof die sprak. Mijn oog viel echter gelijk op de kleur. Zoals je misschien wel weet, hebben de Nederlandse en Luxemburgse royals een gedeelde geschiedenis. De families stammen beide af van het oude, Duitse adellijke geslacht Nassau. In 1255 splitste het Huis Nassau zich in twee takken.
– De Walramse linie, waaruit de Luxemburgse tak, het Huis Nassau-Weilburg, is voortgekomen.
– De Ottoonse linie: Hieruit is het Nederlandse Huis Oranje-Nassau voortgekomen.

De kleur van het Huis Nassau is Nassaublauw: juist ja, de kleur van Máxima’s jurk.

Máxima’s diadeem: too much voor Stephanie?

Dan het diadeem. Uit sommige berichten die ik binnen kreeg, klonk het verwijt door dat Máxima’s juwelenkeuze eigenlijk too much was. Stephanie is van zichzelf al bescheiden en haar juwelenkeuze was dat die avond ook. Had Máxima haar dan niet overtroefd? Laten we voorop stellen dat er altijd karakterverschillen zullen zijn en dat paradijsvogels niet altijd op de rem hoeven te trappen. Bij een goede vriendschap zullen dergelijke zaken eerder omarmd dan afgewezen worden. Zeker als de gastvrouw alles in huis heeft om het niveau van diamanten te evenaren. In Luxemburg hebben ze diademen van zeker 1 kilo aan diamant in de kluis liggen. Exemplaren die Máxima’s saffieren diadeem evenaren. Dat Stephanie ervoor koos om ze daar te laten liggen is prima, maar dan kun je Máxima natuurlijk niet verwijten dat ze een te groot diadeem op had.

Bij bezoeken aan een republiek doet de koningin overigens wel vaak een stapje terug. In Kenia droeg ze bijvoorbeeld het kleine saffieren diadeem. Maar al zou ze dat niet doen, dan zou ik dat ook helemaal prima vinden. Waarom zouden we er vanuit gaan dat er bij een sterke vrouw altijd een slechte neiging van aftroeven achter schuilgaat? Als ik als president een koningin op bezoek zou krijgen, zou ik het fantastisch vinden als ze echt haar best zou doen en een groot diadeem zou dragen. Niet alles is een wedstrijd. Uitzondering hierop vind ik een bruiloft, waarbij de bruid echt in het middelpunt hoort te staan.

Máxima en haar diadeem: een knipoog naar het verleden?

Dan zal ik nu nog uitleggen waarom ik de keuze voor het saffieren diadeem zo sterk vond. Als we kijken naar de juwelen die dit weekend werden gedragen, dan zien we een sterke verwijzing naar de tijd van koning Willem lll en koningin Emma. De sterren die Máxima vrijdagmorgen in haar knot droeg, stonden in de tijd van koningin Emma op het diadeem dat Amalia die avond droeg.

Het saffieren diadeem van Máxima komt uit diezelfde tijd. Koning Willem lll bestelde het juweel voor zijn tweede vrouw, koningin Emma. Dat Máxima en Amalia beide juwelen droegen uit die tijd, is vast geen toeval. Waarom niet? Na het Congres in Wenen (1815) was Luxemburg, als Groothertogdom, in een personele unie verbonden met het Koninkrijk der Nederlanden. Dit betekent dat de Nederlandse koningen (Willem I, Willem II en Willem III) ook de Groothertogen van Luxemburg waren. Ze regeerden over twee afzonderlijke landen met dezelfde vorst. Deze unie kwam in 1890 ten einde toen koning Willem III stierf. Volgens de Luxemburgse opvolgingswetten kon een vrouw de troon van het Groothertogdom niet erven. Daardoor erfde zijn dochter Wilhelmina de Nederlandse troon, maar ging de Luxemburgse troon naar een mannelijke erfgenaam uit de Walramse linie: Adolf van Nassau-Weilburg.

Dit verbrak de personele unie. Met deze geschiedenis in het achterhoofd, vermoed ik dat Máxima en Amalia bewust gekozen hebben voor juwelen uit de tijd dat beide landen nog met elkaar verbonden waren. Ik zie het dus als een knipoog naar een gedeeld verleden.

Juwelentaal

Aan het hof spreekt men deze juwelentaal overigens vloeiend. In Zweden hebben ze veel juwelen die gelinkt zijn aan Napoleon. Bezoeken Silvia en Victoria Frankrijk, dan dragen ze iets uit die tijd. Toen koningin Beatrix Frankrijk bezocht droeg zij op haar beurt het robijnen diadeem. Zoals je vast wel weet, is dit juweel gemaakt door de Franse juwelier Mellerio. Met koninklijke juwelen wordt dus volop gecommuniceerd en verbonden. In dat licht zie ik ook Máxima’s kleding- en juwelenkeuze.