De gestolen kroonjuwelen van Frankrijk onder de loep

Het is je vast niet ontgaan: vanmorgen is een deel van de Franse kroonjuwelen gestolen uit het Louvre. In deze blog leggen we de topstukken onder de loep.

De Franse kroonjuwelen waren te bewonderen in de Galerie d’Apollon, een van de mooiste zalen in het Louvre. De plafondschilderingen zijn er spectaculair en het goud druipt er – net als de geschiedenis – van de wanden. In een grote, glazen vitrine prijkten echte topstukken uit de zestiende, zeventiende, achttiende en negentiende eeuw.

Voor we de juwelen stuk voor stuk gaan behandelen even een snelcursus Franse geschiedenis. Frankrijk heeft twee keizerrijken gehad. Aan het hoofd van het Eerste Keizerrijk stond Napoleon Bonaparte. Hij regeerde van 1804-1814 en in 1815. Hij had twee vrouwen, Josephine de Beauharnais en Marie Louise. Aan het hoofd van het Tweede Keizerrijk stond Lodewijk-Napoleon Bonaparte. Hij was een neef van Napoleon 1 en regeerde van 1852-1870. Zijn vrouw was keizerin Eugenie. Misschien ook nog goed om te weten: in deze blog komen er ook nog wat koningen aan bod. Die heersten voor de Franse revolutie en dus ook ver voor het Eerste Keizerrijk over Frankrijk.

Welke topstukken vanmorgen precies meegenomen zijn, is op het moment van schrijven nog niet bekend. Daarom bespreek ik ze allemaal. Laten we beginnen bij de afdeling kronen en diademen.

Kronen en diademen

In de vitrine waren twee kronen te bewonderen. Allereerst de kroon van koning Lodewijk XV, die Frankrijk bestuurde van 1715 tot 1774. Dit is de enige overgebleven kroon uit het tijdperk van de Franse monarchie en werd in 1722 vervaardigd voor zijn kroning. Wat in het Louvre tentoongesteld werd, is de kroon met glazen imitaties, aangezien de oorspronkelijke kostbare diamanten destijds zijn verkocht. De tweede kroon komt uit de nalatenschap kwam keizerin Eugenie, de laatste keizerin van Frankrijk en echtgenote van Napoleon III. Voor zover we nu weten is deze kroon inmiddels beschadigd teruggevonden.

In de vitrine prijkten ook drie diademen. Allereerst een oogverblindend pareldiadeem van keizerin Eugenie. In 1853 werd het juweel gemaakt voor haar huwelijk met Napoleon lll. Na het einde van het Franse keizerrijk werd het diadeem verkocht. In 1992 werd het juweel aangekocht door de vrienden van het Louvre, waar het tot vanmorgen te zien was.

Het smaragden diadeem dat in het Louvre te zien was, komt uit de nalatenschap van Marie-Thérèse Charlotte van Frankrijk (1778–1851), de dochter van Lodewijk XVI en Marie Antoinette. Als enige van haar directe familie overleefde zij de Franse Revolutie.

Het derde diadeem maakt deel uit van een parure en komt uit de nalatenschap van koningin Marie-Amélie. De set is gemaakt van diamanten en grote, diepblauwe saffieren en bestaat onder meer uit een diadeem, een collier, oorbellen en broches, waarbij het diadeem opvalt door een sierlijk ranken- en palmettenmotief, waarbij elke grote saffier omringd is door een halo van briljanten. De set staat bekend als de ‘Orléans Sapphire Parure’.

Nog meer kroonjuwelen in het Louvre

Naast kronen, diademen en zelfs een complete parure, prijkte er tot vanmorgen ook een smaragden collier in de vitrine van het Louvre. Het betreft een geschenk van Napoleon Bonaparte aan Keizerin Marie-Louise. Aan 1810 gaf de keizer een complete parure aan zijn vrouw. Helaas is het bijbehorende diadeem in de loop der jaren ontmanteld. Het collier en de oorbellen zijn sinds 2004 te zien in het Louvre.

Van een smaragden ketting gaan we door naar twee robijnen armbanden uit de nalatenschap van Marie-Thérèse Charlotte van Frankrijk, ook wel de hertogin van Angoulême genoemd. Ze is de dochter van Marie-Antoinette.

Naast de armbanden heeft (of had) het Louvre ook de robijnen gesp van een riem in de collectie.

Franse kroonjuwelen: de broches

Een juwelencollectie is niet compleet zonder broches. Het Louvre had er drie van keizerin Eugenie weten te bemachtigen. Van links naar rechts:
1. Diamanten strikbroche van keizerin Eugenie
2. Schouderbroche met parels, keizerin Eugenie
3. Diamanten relikwie-broche van keizerin Eugenie

Stenen van formaat

Dan zijn er ook nog drie opvallende stenen. Allereerst de Regent Diamant, de meest zuivere diamant ooit gevonden en maar liefst 140,64 karaat. Ooit prijkte de steen in de sabel van Napoleon Bonaparte. Voor zover we nu weten, is deze steen niet meegenomen. De middelste steen is de zogeheten Sancy diamant, vernoemd naar een Franse diplomaat uit de zestiende eeuw. De Sancy diamant is een lichtgele diamant van 55,23 karaat die wordt gekenmerkt door zijn unieke, symmetrische schildvormige slijpvorm. Steen nummer drie is de Hortensia. Roze-oranje van gloed en aangeschaft door Louis XIV in 1643.

Oorbellen, een ster en een gouden parure

En dan waren er ook nog pareloorbellen van keizerin Josephine, een diamanten ordester van keizerin Marie-Louise en een gouden parure van keizerin Marie-Louise. Wat een enorme juwelencollectie had het Louvre weten te verzamelen. Ik hoop zo dat alles snel weer onbeschadigd gevonden wordt.