Koningin Máxima heeft deze week tot haar grote verdriet afscheid moeten nemen van haar vader Jorge Zorreguieta. De geplande blogs heb ik vanwege de verdrietige omstandigheden niet geplaatst, maar in plaats daarvan heb ik een log geschreven over de vroegere hofrouw en de hedendaagse kledinggebruiken ten tijde van rouw.
Wie iets wil begrijpen van de vroegere kledinggebruiken in Haagse kringen, moet eens op zoek gaan naar het boek 'Haagse Hofmode'. Madelief Hohé, conservator modecollectie Gemeentemuseum Den Haag, en Trudie Rosa de Carvalho, conservator kostuums en textiel Paleis het Loo Nationaal Museum, hebben in dit interessant boekje de Haagse mode van de achttiende tot twintigste eeuw onder de loep genomen. De invloed van de koninklijke familie, de kledinggebruiken van vooraanstaande families en de uitdagingen die horen bij dresscodes komen in 'Haagse Hofmode' volop aan bod. Op pagina 34 en 35 wordt zelfs specifiek ingegaan op de vroegere hofrouw. Volgens de auteurs kende de hofrouw in de negentiende eeuw drie stadia, die door koning Lodewijk Napoleon in 1806 tot in de puntjes werden omschreven. Negen jaar na de bepalingen van Lodewijk Napoleon kwam ook onze eigen koning Willem l met eigen bepalingen, die in 1861, 1919 en 1951 werden bijgesteld.
Hofrouw werd door koning Willem l ook in drie stadia ingedeeld: zware, halve en lichte rouw. Wat dat precies inhield, kon men destijds lezen in de zogeheten Staatsalmanak. Bij zware rouw hoorde in 1815 kleding van zwarte bombazijn (weefsel van linnen en katoen) of andere doffe wollen stoffen zonder garnituur, waarbij zwarte kousen, schoenen, gespen, handschoenen, sieraden en waaiers hoorden. Bij halve rouw mochten de vrouwen wel (zwarte) zijde dragen, zij het gecombineerd met zwarte accessoires, en oor-en halssieraden van 'blauw of paarlen, maar geene juweelen of edele gesteenten'. Was er sprake van lichte rouw, dan mocht de kleding van zwarte zijde of fluweel zijn, met gekleurde of witte linten.
Uit de bepalingen van 1815 blijkt wel hoeveel waarde er werd gehecht aan een juist voorkomen. Ten tijde van koningin Juliana zijn er heel wat voorwaarden in onbruik geraakt, maar nog steeds zijn er absolute do's en don'ts. Zo is zwart nog steeds een 'kleur' die veel wordt voorgeschreven ten tijde van rouw. Koningin Wilhelmina, koningin Juliana, prins Henrik en prins Bernhard hadden een duidelijke voorkeur voor witte kleding vanwege hun hoop op een eeuwig leven, maar tijdens de bijzetting van prins Claus en de begrafenis van prins Friso zagen we de koninklijke familie in het zwart. Omdat de parel nog steeds wordt gezien als hét symbool van de traan, worden parelsnoeren en parelstekers eveneens gedragen bij verdrietige aangelegenheden. In tegenstelling tot vroeger, is er nu echter geen sprake meer van maandenlange hofrouw. Prins Friso overleed op 12 augustu 2013. Op 16 augustus werd hij begraven en op 27 augustus ontving ons koningspaar in zwarte kleding Ban ki-Moon voor een diner op Noordeinde. Een week later, 2 september, opende koningin Máxima vervolgens de campus van Universiteit Wageningen in een fel rood/oranje japon.
Gekleurde edelstenen blijven daarentegen vandaag de dag nog steeds buiten beeld bij begrafenissen en herdenkingen. Onbedekte armen eveneens. Koningin Máxima draagt daarnaast tijdens bijzettingen vrijwel altijd een hoed. Hoe dit bij de begrafenis van haar vader is weet ik niet, maar aangezien de hoed in Argentinie een andere status heeft dan in Nederland, kan ik me zo voorstellen dat de koningin geen hoed heeft gedragen. Is het belangrijk? Nee. Is het belangrijk bij een koninklijke begrafenis of een herdenking? Ja. Met kleding vertel je -koningin of niet- namelijk een verhaal. Als Koningin der Nederlanden moet Máxima wat mij betreft bij formele gelegenheden met haar kleding respect betuigen door passende kleding te dragen. Bij privé-aangelegenheden, zoals de begrafenis van haar vader, mag zij dat gelukkig zelf bepalen. Wij hebben daar als Nederlanders niks mee te maken en uit respect misschien zelfs ook wel niks van te vinden.
Witte rouw na het overlijden van prin Henrik:
Zwarte rouw na overlijden prins Friso:
Máxima tijdens de Nationale Dodenherdenkingen van 2013 - 2016:
Hofrouw in Denemarken:
Koningin Margrethe kreeg in 1972 ook te maken met hofrouw wanneer haar vader onverwacht overlijdt. Magrethe: “Mijn jurk voor de eerste officiële foto is gemaakt van glanzende zijde, maar op de begrafenis hadden we lange, saaie jurken en lange jassen. We droegen allemaal edelstenen –voorheen was het een gewoonte om zwarte sieraden te dragen-, maar natuurlijk geen gekleurde stenen. Mijn familie droeg drie maanden zwart en er was een maand hofrouw.”
Ondanks het verdriet in de familie begon voor de nieuwe koningin een hectische periode. Kort na het overlijden van haar vader werd ze voorgesteld aan het Deense volk. Uiteraard droeg Margrethe op dit moment zwarte kleding, maar in haar kast was niks passends te vinden. Margrethe: “Ik had niets dat gebruikt kon worden en moest wat lenen van mijn moeder. De blouse die ik droeg was van zwart chiffon en had geplooide mouwen. Hij kwam uit mijn garderobe, maar de zwarte spencerjurk was van mijn moeder. De helft was dus van mij en de helft van mijn moeder.”
Hofrouw in Groot-Brittannie:
Net als in Nederland en Denemarken, draagt men aan het Britse hof ook zwarte kleding ten tijde van rouw. Toch droeg prin Charles tijdens de begrafenis een donkerblauw pak van Savile Row. Zijn kledingkeuze werd door velen geinterpreteerd als 'een schop na' of een teken van disrepect, maar niets minder was waar. De prins droeg namelijk een pak dat Diana ooit zelf voor de prins had uitgezocht en die zij erg mooi vond. De keuze van Charles was dus geen teken van disrespect, maar juist van respect. Voor mij een bewijs dat de band ten tijde van Diana's overlijden minder slecht was dan vaak nog wordt gedacht.
- 09 aug 10:08 Jorge Horacio Zorreguieta overleden
- 08 aug 15:08 Máxima's eenmaal gedragen kleding: 2012
Niets van deze website mag verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, fax, overtypen, opslag in een geautomatiseerd gegevensbestand of anderszins, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de beheerders.
Reacties
Doro
maandag 14 aug 2017 - 08:58Zag trouwens dat Maxima de Van cleef en Arpels ketting droeg waar we het hier
Onlangs over hadden (en een waarnzinnig gave broek) bij het laatste bezoek aan haar vader.
En de koning met een baard... ben benieuwd of hij die nog heeft na de vakantie.
Maxima heeft een mooie jas/jurk aan. Wat is ze lang he als je haar zo ziet in die stoer.
Gemêleerd gezelschap ook met skijassen aan. Is natuurlijk winter daar. Amalia lijkt de moscow jas van Maxima te dragen. Alexia ziet er schattig uit in haar jurkje en lieve gezichtje. Ariane heb ik niet gezien.
bewerken beantwoorden
Helena
zondag 13 aug 2017 - 22:11Wat een mooie gedachte is dat, om je dochtertjes in mooie witte jurkjes
te kleden bij de begrafenis van hun vader Friso.
Interessant om te ezen, Josine, hoe men zich kleedt, kleedde, vroeger en nu.
Siobhan
zaterdag 12 aug 2017 - 11:23Over deze log zelf:
Ik vond bij Friso de volwassenen in donker en de kindjes in t wit heel mooi.
En zeer ontroerend als ik nu die foto weer zie.
Wat een leuk feitje over Charles zn kostuum. Attent.
Gerdien
vrijdag 11 aug 2017 - 19:50Interessante log! Alhoewel rouwen niet 'interessant' is.
De rouwgebruiken ten tijde van Willem I vind ik mooi. Getuigt van respect voor de overledene. Niet dat er nu geen respect meer is, maar ik vind dat men met 'in de rouw gaan' aangeeft dat men verdriet heeft.
Dat neemt niet weg dat er geen verdriet is, als men niet de rouw gaat hoor. Iedereen moet doen wat voor hem of haar goed voelt.
Siobhan
vrijdag 11 aug 2017 - 19:09Heel naar van t reformatorisch dagblad.
Zeer ongepast.
Gelet op media code en t verzoek van de Koninklijke familie.
Maxi
vrijdag 11 aug 2017 - 19:59Dat ben ik niet met je eens. Het RD is een krant en die behoort nieuws te brengen. Het verleden van Zorreguieta verzwijgen zou onjuist zijn en ik vind de begrafenis van zo'n man niet onder de mediacode vallen, nog daargelaten dat die code geen wet is, maar eenzijdig opgelegd.
The World of Royals
vrijdag 11 aug 2017 - 21:09Ik heb ze een bericht gestuurd want ik vond het ook. Ik kreeg een reactie terug: ''De koninklijke familie vervuld een publieke functie, en tegelijkertijd hebben zij ook recht op hun privacy. De foto waar u op doelt is gemaakt in de rouwstoet. Bij de teraardebestelling zelf werd de familie hun privacy gegund.''
En ja, daar hebben ze wel een beetje gelijk in. Hoe naar het voor de familie misschien ook is, dat ze zelfs op dit soort momenten niet ongestoord hun gang kunnen gaan. Persoonlijk vind ik, als mede refo, (overigens nog steeds!) dat juist zij het goede voorbeeld moeten geven. Dat heb ik ze dan ook netjes verteld. Daarop kreeg ik dus o.a. bovenstaande reactie.
jeannine
zaterdag 12 aug 2017 - 16:59ja Merel je moet je niet schuldig voelen ,ik heb de foto's via FB van vele mensen uit Argentinië die ze er de hele dag door opgezet hebben
Merel123
zaterdag 12 aug 2017 - 10:27Idd Kareltje, je hebt gelijk.
Niet over nagedacht, maar ik was oprecht verbolgen over de foto. Had zoiets niet van het RD verwacht.
Sorry voor het plaatsen.
orchidee
zaterdag 12 aug 2017 - 10:58Je was niet de eerste die over deze foto sprak. De reacties erop zijn allemaal negatief over het plaatsen van de foto.
Verontschuldig je niet.
Jens
zaterdag 12 aug 2017 - 16:32Ik zal het maar eerlijk toegeven: op buitenlandse sites heb ik toch de foto's van Maxima rond en na het overlijden van haar vader opgezocht. Erg he.
Doro
maandag 14 aug 2017 - 08:59Ik ook hoor, schaam me er totaal niet voor.
The World of Royals
vrijdag 11 aug 2017 - 22:16Daar heb jij ook gelijk in, want Josine heeft duidelijk gevraagd geen links te plaatsen. Dus Josine voel je uiteraard vrij om deze discussie te verwijderen.
orchidee
vrijdag 11 aug 2017 - 22:11Ik blijf het een slechte zaak vinden.
Ook zonder de foto was het mogelijk een artikel over de begrafenis te schrijven. Dit voegt niets toe, maakt alleen dat mensen zoals ik vinden dat hier het verzoek van het koninklijk gezin minder belangrijk wordt gevonden dan sensatie en verkoop. Vanaf wanneer is het een "teraardebestelling". Pas op het moment dat de kist zakt, of al vanaf het moment dat de familie onderweg gaat om de kist met de geliefde ter aarde te bestellen.
Ik blijf het een gebrek aan piëteit vinden.
Merel123
vrijdag 11 aug 2017 - 13:44Kijk ik net op de site van het RD, ik geloof mijn ogen niet......foto van Maxima met haar familie op de begraafplaats lopend achter de baar van haar vader.
Suzanne
donderdag 10 aug 2017 - 23:21Mag hier niet gepubliceerd worden, maar er zijn foto's van de begrafenis op de site van de grootste krant in Argentinië Clarín. Wat mij verbaasd is dat het Reformatorisch Dagblad een foto twittert van de begrafenis stoet. Dan zie je dat iedereen donkere kleding draagt. Witte begrafenis blijft altijd mooi.
orchidee
vrijdag 11 aug 2017 - 09:22Het is toch wel de laatste plaats waar ik deze foto verwachtte.
Weinig piëteit.
Merel123
vrijdag 11 aug 2017 - 13:27Valt me tegen van juist deze krant.
Royal Ellen
vrijdag 11 aug 2017 - 07:58Ik zag ze ook. Willem-Alexander heeft zijn baard laten staan tijdens de vakantie.
Sarah Kay
donderdag 10 aug 2017 - 22:10Bedankt Josine.
Heel respectvol dat je de andere geplande logs voor dit moment achterwege laat.
Sanne
donderdag 10 aug 2017 - 21:32Mooi en passend log!
Carolina
donderdag 10 aug 2017 - 20:01Zeer interessante log Josine, dank je wel.